Icimden geldi, soyle komikli bir yazi yazayim dedim, konu olarak da Hollywood yapimi korku filmlerini sectim.
Gerci, bu ulkede mizah yapabilmek ve insanlari guldurebilmek cok zor; zira herkes dogustan mizah ustasi. Guzide bir ilimizde, halkin ezici cogunlugunun “dinozorlari koruma altina alalim” dedigi bir ulkede ayrica mizah uretmeye gerek yok …
Neyse …
Cok severim korku filmlerini. Korku film turlerinde genelde ilk yapimlar daha basarilidir ve birer basyapit olarak yerini alir. Ornegin: Yasayan Olulerin Gecesi (Romero’dan), Elm Sokaginda Kabus (Ilk film), Seytan (Linda Blair’in oynadigi) ve elbette yakin zamanlarda Paranormal Fenomen. Buna Halka filmini de eklemek mumkun. Bu filmlerin bazilari Japon senaryolarindan alinma, ama ben Japon yapimi korku filmlerinde soyle guzelce gerilemiyorum. Adamlarin tiplerini gorunce korkmak bir yana gulesim geliyor. Son yillarda en begenerek seyrettigim korku filminin The Others (Digerleri) oldugunu soylemeliyim. Sonuna kadar merakla izledim. Zaten Nicole Kidman balkona camasir asmaya ciksa yine izlerim. Hayranim o kadina …
Kusuruma bakmayin ama, bizim yerli Turk korku filmleri beni bir turlu havaya sokamadi. Nasil desem, hepsi cok suni duruyor. Renklendirme ile ilgili ciddi bir sorunumuz var gibi. Asagi yukari hepsini seyrettim. Dabbe 1, Dabbe 2 Bir Cin Vakasi, El-Cin, Buyu … vs. Sanki arka planda birileri surekli “bu bir film setidir” diye bagiriyor gibi … gerceklikten kopup filmin gercek ustu olmasi gereken atmosferine giremiyorum.
Kabul etmeliyim ki, bu konuda Hollywood cok basarili. Filme uygun muzik secilmesi, renklendirme, ses ve goruntu efektleri, hepsi ustalikla hazirlaniyor.
Fakat, yazinin basinda belirttigim gibi, herhangi bir korku filmi tutuldugu zaman, yapimcilar hemen ikinciyi, ucuncuyu piyasaya surduklerinde, o ilk filmin buyusu bozuluyor ve biraz komediye kacmaya basliyor. Elm Sokaginda Kabus ve 13. Cuma’nin kac devami cevrildi ? Yanlis hatirlamiyorsam Elm Sokagi 7 cevrildi, 13. Cuma galiba 8 veya 9 bolum yapti.
Not: “Remake” denilen tekrar filmlerini degil; 2,3 gibi rakamlarla etiketlenen devam filmlerini ele almaktayim. Bunlarin disinda, bir tema tutuldugu zaman ayni konuyu ele alan taklit yapimlar mevcut. Ornegin, birbiri ardina cevrilen genclik tarzi cinayet ve katliam filmleri …
Internette cok girgir bir site buldum. Siteyi hazirlayanlar, bu tur devam filmlerdeki absurd komikliklere bir suru ornek vermisler. Genel olarak korku ve gerilim filmlerinde en cok islenen temalar su sekilde:
– Lanetlenen ve doga ustu bir canavara donusen insanlar. Vampirler, kurt adamlar, huzursuz ruhlar
– Olumden geri donen ruhsuz cesetler
– Seri katiller veya seri halde cinayet isleyen kult topluluklar, aileler
– Uzayli istila filmleri ve benzer yaratik filmleri
– Felaket filmleri. Depremler, sel, meteor carpmasi disinda, insanlara saldiran kopekbaliklari, piranhalar, timsahlar, yarasalar, hatta karincalar bile var.
(Seneler once Canavar Karincalar diye bir film izlemistim. Nasil guldugumu anlatamam. Basroldeki kiz yeteneksizin tekiydi ve film boyunca habire saclariyla oynuyordu. Yapimcinin veya yonetmenin kizi olabilir.)
Simdi gelelim korku filmlerinin olmazsa olmaz temalarina.
Efendiiim, bunlardan bazilarini milli komedyenimiz Cem Yilmaz ustalikla anlatti. Eger seyretmediyseniz YouTube icinde bulabilirsiniz. Genclik tarzi gerilim filmlerinde mutlaka ama mutlaka bir grup neseli ve enerjik genc, soyle adam gibi bir otelde tatil yapmak dururken, Cenab-i Allah’in bile unuttugu issiz bir ormandaki kulubeye giderler. (Dindar arkadaslar alinmasin, Allah hicbir seyi unutmaz. Deyimi oylesine kullandim, bir de onlarin hassasiyetleri ile ugrasmiyayim.) Herhalde caktiniz. Ilk orneklerden biri: 13. Cuma ve Evil Dead (Kotu Ruh). Bu tur filmlerden cikarilacak dersler sunlardir:
1) Sisman kizlar ve gozluklu zayif gencler ilk once olurler. Bu “default” bir degerdir. Ustat Cem Yilmaz’in dedigi gibi: “bir korku filminde sisman veya gozlukluyseniz sictiniz !“
Digerlerini ben sayayim.
2) Kulubedeki genclerden biri mutlaka her moku kurcalamaya meraklidir ve milletin basini derde sokar. Misal, bodrumda bulduklari tozlu bir kitabin uzerinde kocaman harflerle “Bu kitabi okuyanlar lanetlenecek ve ormanin tum kotu ruhlari onlara musallat olacaktir” diye yazmasina ragmen, bizim merakli genc kitabi acar, okur, bilmem kac yuz yil once kullanilan bir buyu lisanini bes dakikada cozer ve etrafta ne kadar yaratik varsa alayini davet eder. Iste bu, biz Turklerin kesinlikle yapmayacagi bir seydir. Bizim tayfa kitap okumadigi icin ruh muh cagirmaz. Dag kulubesinde oyle bir kitap bulsa bile mangalda yakmak icin kullanir veya denge saglamasi icin masanin bacaklarindan birine yerlestirir.
3) Amerikali genc ciftler sevismeye alabildigine meraklidir. Oylesine atesli bir sekilde sevisirler ki, o esnada dunya yikilsa farkedemezler. Kulubenin etrafinda tum cocuklari olduren katil bunlarin burnunun dibine gelir, hala haberleri olmaz. Ah oh diye sevisirlerken, katil elindeki baltayi erkegin kafasina indirir, kizin gogsunu yarar, boylece zevkli ve nemli bir sekilde terk-i diyar ederler.
4) Ormanda katilden panik icinde kacan kizlar alabildigine aptal ve beceriksizdir. Avaz avaz cigliklar atarak suursuzca kacarlar ve zirt pirt yere duserler. Bunca kosmalarina ragmen, ne yapip edip, tam da katilin bekledigi yere giderler. Tabi, katil bu kadar salak kizlari buyuk bir zevkle oldurur. Ben de olsam aynisini yapardim.
5) Filmin finaline kadar, katil bir suru genci, hatta polisi, avcilari kolayca oldurur. Hatta bazilarini tek elini kullanarak oldurebilir. Fakat finalde, kolej cagindaki zayif, celimsiz bir kiz, katili tek basina haklar. O saldirida katil aniden beceriksizlesir. Baltasini yanlis yere savurur, ayagi iplere dolanir, yerdeki cukura duser, bir turlu sonuca gidemez.
6) Filmin finalinde oldurulen katil aslinda asla olmez. Yapimcilar mutlaka bir sonraki filmde onu canlandirmanin bir yolunu bulurlar. Ne yaparsaniz yapin, onu oldurebilmek mumkun degildir. 100 tonluk presin altinda ezin, vucuduna 300 bin volt elektrik verin, asit dolu kazana atin … hic farketmez, o bir sekilde hayata geri doner. Mesela katilin gomulu oldugu yere kan damlar ve ona hayat verir. Hatta, katil yari teknolojik yari doga ustu bir karaktere donusur. Eger katil bir trafo ceryanina kapilip olmusse, kotu ruhu sehir elektrik sebekesine karisir. TV’de size gorunur, tost makinesinin icinden firlar. Eger katilin ruhu kanalizasyona karisirsa, biraz moktan bir vaziyette geri donus yapabilir.
Genclik tarzi gerilim filmlerinin en cok rastlanan zirvaliklari asagi yukari bunlar. Bir de felaket ve saldiri filmlerinin degismeyen temalari vardir ki, onlar da evlere senliktir.
– Bir Amerikan kasabasinda kopekbaligi saldirisi, timsah ayaklanmasi gibi ciddi bir tehdit varsa, mutlaka tam o sirada kasabaya gelir getirecek bir etkinlik duzenlenmektedir ve belediye baskani tum uyarilari ortbas eder. Kulaklari cinlasin, bu temayi basimiza Peter Benchley bela etti. Meshur “Jaws” romaninda, turizm sezonu geldigi icin, belediye reisi, onceki saldirilari halktan sakladi ve bizim Jaws kardesimiz bir suru sivilceli oglani ve fistik hatunu mideye indirdi. Sonradan bu tema defalarca kullanilmistir.
– Yine bir ABD kasabasinda, bir felaket gerceklesirken, filmin kahramanlari dis dunyaya karsi son derece ilgisizdirler ve hicbir seyden haberleri olmaz. Kasaba sakinlari panik icinde kacisirlarken onlar kendi sorunlarini tartismaya devam ederler. Tam o esnada, yanardag patlamakta, etrafa alevler sacilmakta veya mezarlardan firlayan zombiler insanlarin beyinlerini hapir hupur yemektedirler. Ama kahramanlarimiz isin ucu kendilerine dokunana kadar uyanamazlar. Bu tema ile “Shaun Of The Dead” isimli korku-komedi filminde guzelce dalga gecilmistir.
– Bir felaket filminde dunyayi kurtarma serefi daima Amerikalilara aittir. Bu, saglam bir fizik yasasidir ve uygulamali olarak ispat edilmistir. Dunyayi kurtaran Amerikalinin cok egitimli, donanimli olmasi gerekmez. Tarlalari ilaclayan alkolik bir koylu, babasindan nefret eden uyusturucu bagimlisi bir genc dahi dunyayi kurtarabilir. (Bakiniz, kaynak: Independence Day ve benzeri filmler)
– Kesinlikle, ama kesinlikle, bir felaket filmindeki Amerikan ailesi daima sorunludur. Kari koca birbirlerinden ayrilmislardir ve cocuklar kendi anne veya babalarindan birine karsi kizgindirler. Cocuklar da asla normal degildir. Astim hastasi, katatonik veya yari sizofrendirler. Aile babasi alkoliktir veya asiri ofkelidir. Amerikalilarin bunca soruna ragmen aile yapilarini nasil koruduklarini dogrusu merak etmekteyim.
– Bilmem kac tane galaksiyi gecip dunyamiza saldiran uzaylilar, nedense en ilkel tekniklere karsi koyamazlar. Bazilari bir kiler kapisini bile acamaz ve etrafta hicbir silah kullanmadan ciplak vaziyette dolasir. (Bkz: Signs, Isaretler) Tabii, bu curcuna surerken araya ustalikla ABD milliyetciligi veya Hristiyanlik propagandasi katilir, orasi ayri bir dava. DOS isletim sisteminin Joker virusu, dunya otesi bir uygarligin tum komunikasyon sistemini cokertebilir. Hayatinda cok kisa bir sureligine bilgisayar programciligi ile ugrasan kisiler bile boyle bir seyin olamiyacagini bilirler ama filmlerde bu is gerceklesir. (Independence Day). Keza, bu uzaylilarin dost-dusman ayirt eden takip sistemleri yoktur. Onlara ait bir gemiyi ele gecirirseniz ana gemiye kolayca girebilirsiniz.
– Bu tur gerilim ve felaket filmlerindeki bilgisayar sifrelerini, filmin kahramanlari bir kac saniye icinde cozerler. Sifre, bilgisayar sahibinin kizinin veya kopeginin adidir. Sisteme bir kere girince, istediginiz her yere ulasabilirsiniz. Cok katmanli guvenlik sistemi diye bir sey bilmezler. Sisteme siradan bir son kullanici (End User) olarak girseniz bile, en gizli dosyalara, silah atesleme ve kodlama prosedurlerine aninda ulasirsiniz. Tum bunlari yaparken, filmin kahramanlari emirleri bilgisayarla konusarak verirler: “Bilgisayar, bana dusmanin savunma kalkaninin cozumleme kodlarini ver.” Bilgisayar hemen “tamam abi !” diyerek isteginizi yerine getirir.
Elbette her film boyle degil. Blade Runner gibi bazi filmler, hayal gucu ile gerceklik arasindaki dengeyi ustalikla kurabilmisler. Benim burda hicvettiklerim ise, genelde bu tur detaylari dert edinmeyen devam filmleri ve taklit filmler.
Saglicakla kalin.
Düşen Melek 